Skip links
NT VITA
B3 VİTAMİNİ (NİASİN)

Niasin nedir?

Niasin, sekiz B vitamininden biridir ve B3 vitamini olarak da adlandırılır (1). 

Niasinin iki ana kimyasal formu vardır:

1- Nikotinik Asit

2- Niasinamid (bazen nikotinamid olarak adlandırılır)

Her iki form da gıdalarda ve takviyelerde bulunur (1).

Niasinin vücudunuzdaki temel rolü, vücudunuzda 400’den fazla biyokimyasal reaksiyonda yer alan nikotinamid adenin dinükleotit (NAD) ve nikotinamid adenin dinükleotit fosfat (NADP) koenzimlerini sentezlemektir, esas olarak yediğiniz gıdadan enerji elde etmekle ilgilidir (1).

Niasin suda çözünür, bu nedenle vücudunuz onu depolamaz. Bu aynı zamanda vücudunuzun ihtiyaç duymadığı takdirde fazla miktarda vitamini idrar yoluyla atabileceği anlamına gelir (1).

Tüm B vitaminlerinde olduğu gibi, niasin de enzimlere yardım ederek gıdayı enerjiye dönüştürmeye yardımcı olur. Spesifik olarak niasin, hücresel metabolizmada yer alan iki koenzim olan NAD ve NADP’nin ana bileşenidir. Ayrıca, bir antioksidan görevi görmenin yanı sıra hücre sinyalleşmesinde ve DNA yapımında ve onarımında rol oynar (2).

Niasin (B3 Vitamini) eksikliğinin bazı belirtileri (1):

• Ciltte kızarıklık veya renk değişikliği
• Parlak, kırmızı dil
• Kusma
• Kabızlık veya ishal
• Depresyon
• Tükenmişlik
• Baş ağrısı
• Hafıza kaybı
• İştah kaybı

Bununla birlikte, çoğu Batı ülkesinde eksiklik çok nadirdir. Yetersiz beslenen kişiler (HIV/AIDS, anoreksiya nervoza, karaciğer yetmezliği, alkol kullanımı, diğer tıbbi sorunlar veya yoksulluktan kaynaklanabilir) en fazla risk altındadır. Şiddetli niasin eksikliği veya pellagra, çoğunlukla diyetlerin çok çeşitli olmadığı gelişmekte olan ülkelerde görülür. Niasinamid takviyesi ile tedavi edilebilir (1).

NİASİNİN (B3 VİTAMİNİ) FAYDALARI

Beyin fonksiyonunu artırır

Enerji almak ve düzgün çalışması için beyninizin NAD ve NADP koenzimlerinin bir parçası olarak niasine ihtiyacı vardır. Aslında, beyin sisi ve hatta psikiyatrik semptomlar, niasin eksikliği ile ilişkilidir (1, 3).

Bazı şizofreni türleri, niasin eksikliğinden kaynaklanan beyin hücrelerine verilen zararı geri almaya yardımcı olduğu için niasin ile tedavi edilebilir (4).

Ön araştırmalar, Alzheimer hastalığı vakalarında beynin sağlıklı kalmasına da yardımcı olabileceğini gösterilmektedir (5, 6).

Kolesterol seviyelerini iyileştirir

• HDL (iyi) kolesterolünüzü artırmak
• LDL (kötü) LDL kolesterolünüzü düşürme
• Trigliserid seviyenizi düşürmek
Potansiyel olarak zararlı yan etkiler yaşama riskini artıran kolestrol seviyesinde iyileştirmeler elde etmek için yüksek dozlarda (tipik olarak 1.500 mg veya daha fazla) niasin gerekir (7).

 Tansiyonu düşürebilir 

Niasinin bir rolü, prostaglandinleri veya kan damarlarınızın genişlemesine yardımcı olan kimyasalları tetikler, kan akışını iyileştirir ve kan basıncını düşürür. Bu nedenle niasin, yüksek tansiyonun önlenmesinde veya tedavisinde rol oynayabilir (8).

12.000’den fazla yetişkin üzerinde yapılan bir gözlemsel çalışmada araştırmacılar, günlük niasin alımındaki her 1 mg’lık artışın yüksek tansiyon riskinde %2’lik bir azalma ile ilişkili olduğunu bulmuştur (8).

Yapılan başka bir çalışmada, 100 mg ve 500 mg niasinin tek dozlarının sağ ventrikül sistolik basıncını hafifçe düşürdüğünü de kaydetmiştir (9). 

Tip 1 diyabetin tedavisine yardımcı olabilir 

Tip 1 diyabet, vücudunuzun pankreasınızdaki insülin üreten hücrelere saldırdığı ve onları yok ettiği otoimmün bir hastalıktır.

Niasinin bu hücreleri korumaya yardımcı olabileceğini ve muhtemelen bu durumu geliştirme şansı daha yüksek olan çocuklarda tip 1 diyabet riskini azaltabileceğini gösteren araştırmalar mevcut (10). 

Bir yandan, tip 2 diyabetli kişilerde sıklıkla görülen yüksek kolesterol seviyelerinin düşürülmesine yardımcı olabilir öte yandan, kan şekerini yükseltme potansiyeline sahiptir. Sonuç olarak, yüksek kolesterolü tedavi etmek için niasin alan diyabetli kişilerin de kan şekerlerini dikkatle izlemeleri gerekir (11). 

Neyse ki, çalışmaların daha yeni bir incelemesi, niasinin tip 2 diyabetli kişilerde kan şekeri yönetimi üzerinde önemli olumsuz etkilerinin olmadığını bulunmuştur (12). 

Cilt sağlığını iyileştirir

Niasin, ister oral olarak kullanılsın ister losyon olarak uygulansın, cilt hücrelerinin güneş hasarından korunmasına yardımcı olur (13).

Bazı cilt kanseri türlerinin önlenmesine de yardımcı olabilir. Cilt kanseri riski yüksek 300’den fazla kişide yapılan bir çalışma, günde iki kez 500 mg nikotinamid almanın, bir kontrole kıyasla melanom dışı cilt kanseri oranlarını azalttığını bulunmuştur (14).

REFERANSLAR

  1. National Institutes of Health. https://ods.od.nih.gov/factsheets/Niacin-HealthProfessional/
  2. B Vitamins and the Brain: Mechanisms, Dose and Efficacy–A Review. David O Kennedy. 2016 Jan 27;8(2):68. doi: 10.3390/nu8020068.
  3. Case report of mental disorder induced by niacin deficiency. Wei Wang, Bo Liang. 2012 Dec;24(6):352-4. doi: 10.3969/j.issn.1002-0829.2012.06.008.
  4. Niacin-respondent subset of schizophrenia – a therapeutic review. X J Xu, G S Jiang. Eur Rev Med Pharmacol Sci 2015;19(6):988-97.
  5. Nicotinamide riboside restores cognition through an upregulation of proliferator-activated receptor-γ coactivator 1α regulated β-secretase 1 degradation and mitochondrial gene expression in Alzheimer's mouse models. Bing Gong, Yong Pan, Prashant Vempati. Neurobiol Aging. 2013 Jun;34(6):1581-8. doi: 10.1016/j.neurobiolaging.2012.12.005.
  6. Effects of homocysteine lowering with B vitamins on cognitive aging: meta-analysis of 11 trials with cognitive data on 22,000 individuals. Robert Clarke, Derrick Bennett, Sarah Parish. Am J Clin Nutr. 2014 Aug;100(2):657-66. doi: 10.3945/ajcn.113.076349. Epub 2014 Jun 25.
  7. Niacin Therapy, HDL Cholesterol, and Cardiovascular Disease: Is the HDL Hypothesis Defunct?. Preethi Mani, Anand Rohatgi. Curr Atheroscler Rep. 2015 Aug; 17(8): 521. doi: 10.1007/s11883-015-0521-x.
  8. Evaluation of Dietary Niacin and New-Onset Hypertension Among Chinese Adults. Zhuxian Zhang 1 2, Mengyi Liu 1 2, Chun Zhou. JAMA Netw Open. 2021 Jan 4;4(1):e2031669. doi: 10.1001/jamanetworkopen.2020.31669.
  9. A randomized pilot study on the effect of niacin on pulmonary arterial pressure. Martin J McNamara, Jason J Sayanlar, Daniel J Dooley. Trials. 2015 Nov 21;16:530. doi: 10.1186/s13063-015-1013-6.
  10. Primary and secondary prevention of Type 1 diabetes. J S Skyler. Diabet Med. 2013 Feb;30(2):161-9. doi: 10.1111/dme.12100.
  11. Effect of niacin on lipids and glucose in patients with type 2 diabetes: A meta-analysis of randomized, controlled clinical trials. Yi Ding 1, YuWen Li 2, AiDong Wen. Clin Nutr. 2015 Oct;34(5):838-44. doi: 10.1016/j.clnu.2014.09.019.
  12. Effectiveness of niacin supplementation for patients with type 2 diabetes: A meta-analysis of randomized controlled trials. Dan Xiang, Qian Zhang, Yang-Tian Wang. Medicine (Baltimore). 2020 Jul 17;99(29):e21235. doi: 10.1097/MD.0000000000021235.
  13. Nicotinamide for photoprotection and skin cancer chemoprevention: A review of efficacy and safety. Victoria A Snaidr , Diona L Damian, Gary M Halliday. Exp Dermatol. 2019 Feb;28 Suppl 1:15-22. doi: 10.1111/exd.13819.
  14. A Phase 3 Randomized Trial of Nicotinamide for Skin-Cancer Chemoprevention. Andrew C Chen, Andrew J Martin, Bonita Choy. N Engl J Med. 2015 Oct 22;373(17):1618-26. doi: 10.1056/NEJMoa1506197.